Verschil premies grootste zorgverzekeraars steeds kleiner

Marktwerking zorgverzekering komt niet op gang

Het verschil tussen zorgpremies van de vier grootste zorgverzekeraar is sinds de introductie van marktwerking in de zorg in 2006 steeds kleiner geworden. Bij deze zorgverzekeraars zijn 90% van de Nederlanders verzekerd. De premies van vier polissen van de twee allergrootsten, Achmea (met Zilveren Kruis en Agis) en Uvit (met Univé en VGZ), zijn in 2012 zelfs exact hetzelfde: €108,25 per maand. Die van nummer drie, CZ is €0,45 goedkoper.

Sinds 2006 is het verschil tussen de hoogste en de laagste premies voor de basisverzekering (natura polis, 220 euro eigen risico) teruggegaan van €6,97 per maand in 2006, naar slechts €1,75 per maand in 2012. Per jaar is dat een verschil van 21 euro op een totale premie van 1.295 euro, het kleinste verschil tot nu toe. Dat blijkt uit onderzoek dat de onafhankelijke vergelijkingssite ZorgKiezer.nl uitvoerde in opdracht van het Financieele Dagblad naar de zorgpremies sinds 2006 tot en met komend jaar.

De introductie van het nieuwe zorgstelsel had moeten leiden tot meer marktwerking. Er is vijf jaar later echter bijna geen verschil meer in prijs, kwaliteit en service tussen de vier grootste zorgverzekeraars. Daarmee lijkt de beoogde marktwerking niet op gang te komen. Uit onderzoek van ZorgKiezer.nl bleek eerder dat de kosten van de zorgverzekering voor de consument sinds 2006 juist met circa 50% zijn gestegen.

De oorzaak van het teruglopende premieverschil kan gezocht worden in het feit dat de toegenomen onzekerheid bij zorgverzekeraars over de (vergoeding en risicoverevening van de) alsmaar stijgende zorguitgaven en de verhoogde solvabiliteitseisen kan leiden tot risicomijdend gedrag. De verzekeraars blijven daardoor mogelijk dicht in de buurt van de door het ministerie van VWS vastgestelde rekenpremies. Daarnaast zijn er door fusies, overnames en integratie van labels minder zelfstandig functionerende zorgverzekeraars.

Peter Ruys van ZorgKiezer.nl: ‘Echte concurrentie tussen de grootste labels is er eigenlijk niet op individueel niveau. Dat blijkt ook uit de marktaandelen van de vier grootste zorgverzekeraars, die zijn los van fusies en overnames al sinds 2007 vrijwel stabiel. Die concurrentie was er al niet op zorgkwaliteit, niet op service en nu dus ook niet meer op prijs. Het kwaliteitsverschil is er niet omdat zorgverzekeraars nog amper zijn begonnen met het selectief inkopen van zorg en dus allemaal praktisch dezelfde zorg bieden. En in onderzoeken naar klanttevredenheid komen alle zorgverzekeraars er al jaren vergelijkbaar (hoog) uit.

Van alle verzekerden in Nederland heeft bijna 90% een verzekering bij de vier grootste concerns Achmea, CZ, Menzis of Uvit. Het leeuwendeel van deze verzekerden heeft een polis bij hun grootste labels. Bij Achmea zijn dat de verzekeraars Agis,
Zilveren Kruis en vanaf volgend jaar ook De Friesland. Uvit heeft Univé en VGZ,
Menzis en CZ hebben elk één hoofdlabel.

De marktaandelen 4 grootste zorgverzekeraars zijn sinds 2007 vrijwel stabiel..

Grote verzekeraars hebben grofweg de zelfde (hoge) klanttevredenheid
Uit het jaarlijkse onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de
gezondheidszorg) naar de ervaringen van verzekerden met de zorg en de zorgverzekeraars: blijkt dat het algehele oordeel over klanttevredenheid van de vier grootste zorgverzekeraars zich tussen 7,6 en 7,8 bevindt (VGZ, 7.6; Zilveren Kruis Achmea 7.6, Menzis, 7.6; Unive 7,7, Agis, 7.8 en CZ, 7.8). Kleinere gespecialiseerde of regionale verzekeraars scoren al jaren gemiddeld beter dan de grote zorgverzekeraars.

Bron: Nivel Zorgverzekering CQ-index, november 2011

Collectieve verzekering is middelpunt strijd
Inmiddels is ruim tweederde van Nederlanders collectief verzekerd, waarvan de meerderheid (circa 60%) bij een werkgeverscollectiviteit. De concurrentie die er is tussen de grote zorgverzekeraars wordt met name geleverd op het binnenhalen van zoveel mogelijk grote (bedrijfs)collecttieven. Dat doen zij door het verlenen van scherpe kortingen, gemiddeld 8% op de basisverzekering en het bieden van  aanvullende diensten als verzuimpakketten.

Internet en budgetverzekeringen niet veel goedkoper dan collectief
Aan de onderkant van de markt zijn de afgelopen jaren internetverzekeringen of budgetverzekeringen geïntroduceerd. Dit jaar zijn er aantal merken bijgekomen waaronder Blue (VGZ), Ditzo (ASR), en YouCare (Achmea). Deze budgetopties zijn in 2012 gemiddeld € 8,07 per maand goedkoper dan het gemiddelde van alle zorgverzekeringen bij elkaar  (€106,55). Dat verschil valt vrijwel weg als mensen een verzekering afsluiten via een collectief. Zo biedt het internetcollectief van vergelijkingssites als ZorgKiezer.nl gemiddeld 7,5% korting op de basisverzekering. En bij Zilveren Kruis Achmea bijvoorbeeld krijgen alle onderwijzers 10% korting. Dat betekent dat hun basispremie van €108,25 met de korting op hetzelfde niveau komt als de gemiddelde budgetverzekering.

Ruys: ‘Je kunt concluderen dat de meeste mensen min of meer hetzelfde betalen voor hun basisverzekering. Het doel van de marktwerking is om vraaggestuurd te gaan werken. Dat betekent dat mensen een bewuste keuze maken voor hun zorgverzekering en dat de verzekeraar op zijn beurt zijn best doet om een zo goed mogelijk zorgpakket aan te bieden tegen een scherpe prijs, door dat weer uit te onderhandelen met de zorgverleners.

Het aantal overstappers ligt nu jaarlijks rond de 5 procent maar zou omhoog moeten richting 10% om zorgverzekeraars scherp te houden. Consumenten hebben dus een prikkel nodig om over te stappen. Zo lang er geen duidelijke premie- of kwaliteitsverschillen zijn tussen de verzekeraars is die prikkel er niet. Dat moet echt veranderen anders komt de marktwerking niet van de grond.

De zorgkosten zijn de afgelopen jaren flink gestegen. Die stijging hebben de  zorgverzekeraar via de premies doorberekend aan hun klanten. Uit onderzoek van ZorgKiezer.nl bleek eerder dat sinds de introductie van het nieuwe zorgstelsel in 2006 de kosten van de zorgverzekering met 50% zijn toegenomen. De zorgverzekeraars zijn er tot nu toe niet in geslaagd om scherper zorg in te kopen dan hun concurrenten en zo het verschil te maken.Vanaf volgend jaar hebben een aantal verzekeraars waaronder CZ, Achmea en Menzis aangekondigd aan de slag te gaan met selectieve zorginkoop. Hopelijk zal daardoor het verschil in premie en kwaliteit duidelijker worden.

Al met al blijven er grote verschillen tussen de zorgverzekeringen. Met name bij de aanvullende verzekeringen lopen de verschillen tussen premies en de dekkingen sterk uiteen. Het loont dus de moeite om zorgverzekering met elkaar te vergelijken.

Verzekerden die willen overstappen hebben moeten voor 31 december hun oude  zorgverzekering op te zeggen. Zij hebben dan nog tot 1 februari de tijd om een nieuwe zorgverzekeraar uit te kiezen.

Laatste update op 2 december 2011 – 17:13 door Claire Langenhoff.