Meer dan 25% mijdt zorg door het verplichte eigen risico

Het komt vaker voor dat mensen een behandeling niet ondergaan vanwege het eigen risico, dit blijkt uit onderzoek van 3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel. In het afgelopen jaar heeft een kwart van de mensen medische zorg vermeden omdat ze het verplichte eigen risico niet kunnen of willen betalen. Van deze groep gaf de helft aan dat de zorg die ze vermeden dringend noodzakelijk was. Bovendien vond 66% van de respondenten het eigen risico voor zorgkosten te hoog.

*aan het onderzoek deden ruim 30.000 respondenten mee.

Financiële druk

In Nederland bedraagt het verplichte eigen risico € 385. Dit bedrag kan worden verhoogd tot maximaal € 885 voor een lagere maandelijkse zorgpremie. De kosten voor zorg die niet gedekt worden door de basisverzekering moeten dan uit eigen zak worden betaald. Wanneer de kosten hoger zijn dan het eigen risico worden deze gedekt door de zorgverzekeraar.

In 2022 heeft één op de tien mensen moeite gehad om het eigen risico te betalen. Dit gold vaker voor mensen met lage inkomens, chronisch zieken en mensen met langdurige ziekten. Van deze groep heeft 15 % financiële problemen ervaren.

Inkomens en Besparingsmaatregelen

Om kosten te vermijden, kiezen sommigen ervoor om te bezuinigen op hun eigen risico. Dit doen ze bijvoorbeeld door het uitstellen van een behandeling, niet naar het ziekenhuis te gaan of door het verlengen van de duur van hun medicijngebruik. Ongeveer 28 procent heeft in 2023 vanwege het eigen risico zorg vermeden. Dit geldt vaker voor mensen met een laag inkomen (38%), maar ook bij de middeninkomens geeft 26% aan soms een behandeling uit te stellen, of daarop te hebben bezuinigd.

Lastige afweging

Het eigen risico zorgt ervoor dat veel mensen beter naar hun zorgkeuzes moeten kijken. Sommige personen stellen hun zorg uit tot het volgende jaar, nemen minder dan de geadviseerde hoeveelheid medicijnen in, of blijven langer lopen met hun klachten.

Ongeveer de helft (53 procent) van de mensen die in 2023 hebben vermeden, geven aan dat de behandelingen op dat moment hard nodig waren.

Eigen risico en zorgkosten

De discussie rondom het eigen risico is al een tijdje gaande, vooral vanwege de hoge kosten die chronisch en langdurig zieken moeten dragen en het feit dat sommigen hierdoor zorg mijden. Een derde van de respondenten (36 procent) is van mening dat het eigen risico in zijn huidige vorm ‘te doen’ is.

De meerderheid (51 procent) zou echter graag een verandering willen zien in het systeem. Volgens hen is het huidige systeem oneerlijk tegenover mensen met lagere inkomens en mensen die chronisch ziek zijn. Deze groep mensen ziet het eigen risico als een soort ‘boete’, aangezien zij jaarlijks het eigen risico overschrijden.

Afschaffen

Ondanks de negatieve invloed van het eigen risico, lijkt het mensen niet raadzaam om geheel te stoppen met het eigen risico. Dit zou namelijk kunnen resulteren in een hogere zorgpremie. Eerder dit jaar gaf zorgverzekeraar DSW aan dat ze in 2024 genoodzaakt zijn de premies fors te verhogen, vanwege de stijgende zorgkosten.
Slechts 20% beschouwt het annuleren van het eigen risico dus als een passende oplossing.

Inkomensafhankelijk alternatief?

Een balans, zoals het verlagen van het eigen risico en mogelijk een lichte verhoging van de zorgpremie, of een inkomensafhankelijk eigen risico zien de respondenten als een beter alternatief.

Voorstanders van deze maatregel beweren dat het zou leiden tot meer solidariteit binnen het gezondheidszorgsysteem. Desondanks ontvangt een inkomensafhankelijke variant van het eigen risico ontvangt kritiek. Ongeveer de helft van de respondenten toont tegenstand. Zij zijn bang dat de middeninkomens uiteindelijk de dupe zullen zijn en geloven dat de zorgtoeslag al voldoende helpt om de lagere inkomens te ondersteunen.

Een perfecte oplossing om zorg te vermijden lijkt daarmee nog niet gevonden.

Op 12 november zijn alle premies voor de zorgverzekering 2024 bekendgemaakt. Vanaf 13 november is het mogelijk om de zorgverzekering te vergelijken

Laatste update op 6 november 2023 – 16:27 door Rosa Boogaard.